Ułatwienia dostępu

Małopolska

Aktualności

Zobacz co u nas słychać:

Zapraszamy również na nasze profile społecznościowe

Cogiteon z odnowionym schronem

Cogiteon z odnowionym schronem

Obok centrum nauki znajduje się 2-hektarowy park i prawie 300 drzew. Wśród nich stoi schron z czasów II wojny światowej. Odkryty pod koniec 2022 roku, teraz jest zabezpieczony i wkomponowany w obszar zielony.

Podczas wyrównywania terenu pod zieleń budowlańcy natrafili na pozostałości prawie 80-letniej konstrukcji. Działka na której powstaje Cogiteon była częścią krakowskiego lotniska Rakowice-Czyżyny. Najprawdopodobniej schron, zbudowany przez Luftwaffe, służył jako ukrycie w strefie tankowania maszyn. Zbiornik zasilany był z cysterny samochodowej, a budowla miała chronić przed odłamkami lekkich bomb. Stosunkowo słaba konstrukcja ścian bocznych była wymogiem ekonomii wojennej.

Obiekt składał się z dwóch pomieszczeń oraz podłużnego wejścia w kształcie łuku. Pozbawiony wyposażenia i pozostawiony na działanie czynników zewnętrznych zachował się w złym stanie. Jedno z pomieszczeń było pozbawione stropu i niemal kompletnie zrujnowane. Prawdopodobnie znajdowały się w nim instalacje paliwowe. Całość stanowiła zagrożenie: widoczne były uszkodzenia i ubytki konstrukcji. Poza wartością historyczną schron nie posiadał walorów estetycznych, które należałoby wyeksponować.


 
 







Projekt zabezpieczenia znaleziska powstał w czerwcu 2023 roku, a cztery miesiące później ruszyły prace renowacyjne. Zadanie to realizowała firma Hochtief Polska S.A. – generalny wykonawca budynku Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon.

Konstrukcja ma mieszany charakter: są elementy prefabrykowane, żelbetowe oraz okładzina z cegły. Stropy mają grubość od 40 do 83 centymetrów. To na tyle dużo, że trzeba było czasowo zdjąć żelbetową konstrukcję stropu nad wejściem, aby ustabilizować ściany. Cały obiekt ma powierzchnię 72 m2, a główne prace rekonstrukcyjne objęły łukowe wejście oraz jedno pomieszczenie.

Po ich wykonaniu powstały niskie skarpowania, podobne do pierwotnych nasypów maskujących. Założeniem projektu było, aby wyeksponować górną część schronu – nad tunelem wejściowym oraz zachowanym pomieszczeniem. Zrujnowany fragment, po zabezpieczeniu, zasypany został do wysokości krawędzi oryginalnie zlokalizowanej nakrywy betonowej. Uformowanie zieleni, skarpy oraz pozostawione artefakty wskazują jego lokalizację.

Schron znajduje się obok głównego wejścia do nowego budynku Cogiteonu, po jego zachodniej stronie, niedaleko alei Bora-Komorowskiego. Obok jest szeroki deptak, a dalej plac zabaw. Będzie pełnił dodatkową rolę edukacyjną jako świadek historii dawnego lotniska, dlatego przy ścieżkach spacerowych stanęły tablice informacyjne. Projekt nie przewidywał zapewnienia dostępności dla zwiedzających.

Dostępny za to będzie budynek Cogiteonu: z interaktywną wystawą stałą „Człowiek i jego marzenia”, sześcioma laboratoriami i pracowniami edukacyjnymi, Akademią Dzieci, Strefą Emocji, centrum konferencyjnym, restauracją i kawiarnią oraz zielonym dachem. Planowane jest udostępnienie atrakcji w II kwartale 2024 roku.

Podobne artykuły