Przyszłość zaczyna się teraz
Dlaczego centrum nauki w Krakowie?
W Małopolsce jest prawie 570 tysięcy uczniów. Choć w ofercie Cogiteonu każdy będzie mógł znaleźć coś dla siebie, to instytucja powstała głównie z myślą o potrzebach edukacyjnych młodego pokolenia. To inwestycja strategiczna, istotna z punktu widzenia rozwoju sektora wiedzy, która ma przyczynić się do dobrego startu w dorosłość małopolskiej młodzieży. Ma też pomóc dzieciom w odkrywaniu i rozwijaniu zainteresowań.
Przyszłość
Interaktywna wystawa stała, która powstanie wraz z budynkiem Cogiteonu będzie podzielona na 5 sekcji tematycznych:
– Marzę o zdrowym i długim życiu
– Marzę o życiu w zgodzie z innymi
– Marzę o odkrywaniu tajemnic świata
– Marzę o okiełznaniu przyrody
– Sam tworzę
W budynku znajdzie się też 6 laboratoriów (m.in. chemiczne, fizyczne, biologiczne, techniczne), szklarnia oraz przestrzeń do prowadzenia pokazów popularnonaukowych.
Instytucji zależy, aby otoczenie obiektu nie tylko wyglądało widowiskowo, ale również sprzyjało edukacji przyrodniczej i wypoczynkowi. Północną i zachodnią część działki zajmie park. Będzie 296 drzew, a wśród nich m.in. lipy drobnolistne, graby pospolite, klony jednolistne, dęby szypułkowe, platany klonolistne. Nie zabraknie też drzew owocowych.
W południowej części znajdzie się wejście na zielony dach, gdzie będzie m.in. łąka dla motyli i pszczół oraz łąki inspirowane krajobrazami roślinnymi różnych zakątków świata (Eurazji, Afryki Południowej, prerii). Cień będą dawały nasadzenia świdośliwy. W parku znajdzie się miejsce nie tylko dla flory, ale również fauny. W planie są domki dla owadów (zapylaczy) oraz domki, karmniki i poidełka dla ptaków i motyli. Część z tych instalacji powstanie w ramach inwestycji, a część w ramach warsztatów edukacyjnych w majsterkowni.
Cogiteon nie zablokuje możliwości korzystania z pasa startowego. Budynek powstanie w bezpiecznej odległości od niego. Dodatkowo pochylenie obiektu i organizacja na jego dachu ogrodu pozwoli na zorganizowanie trybun i punktów widokowych. Gabaryty centrum będą porównywalne do okolicznych zabudowań mieszkaniowych.
Inwestycja jest dofinansowana ze środków Unii Europejskiej w wysokości 150 mln zł. Roczne koszty w okresie 10 lat funkcjonowania centrum będą się wahały od 17,5 do 20,9 mln zł, przy założeniu przychodów na poziomie ok. 41% tych kwot. Analizy ekonomiczne dotyczące przyszłej działalności centrum po wybudowaniu obiektu są ważnym elementem projektu unijnego.
Przeszłość
Inwestycja powstaje w miejscu, które do 1963 roku było częścią lotniska Rakowice-Czyżyny. W ciągu ostatniego półwiecza na łąkach wchodzących w jego skład powstawały układy dróg, osiedla mieszkaniowe, budynki akademickie czy biurowce.
W ciągu wielu lat poziom gruntu obok drogi startowej podniósł się o ok. 2 metry, ponieważ tereny wokół niej zamieniły się w ogródki działkowe i wysypiska śmieci. Zmieniło się to dopiero w 2002 roku za sprawą Muzeum Lotnictwa Polskiego – instytucji kultury Województwa Małopolskiego, które część obszaru uporządkowało i zrekultywowało. W miejscu, gdzie powstanie centrum mogą znajdować się niewybuchy z czasów II wojny światowej. Wskazują na to przeprowadzone badania.
Ostatnio dodane do Rozoom
Najcenniejsze fragmenty lotniczego dziedzictwa są już chronione. W rejestrze zabytków są dawne obiekty koszar kawaleryjskich, od których zaczęła się historia krakowskiej awiacji. Są tu m.in. dawny budynek oficerski lotniska z 1917 roku, budynek dawnej lotniskowej kancelarii z lat 1916-17 oraz stalowo-drewniany hangar. Ten teren znajduje się w posiadaniu Wojska Polskiego.
II wojnę światową przetrwały dwa łukowe hangary: powojskowy, użytkowany obecnie przez Muzeum Lotnictwa Polskiego oraz dawny cywilny hangar portu w Czyżynach, obok którego niedawno powstał park. Oba znajdują się w południowej części założenia lotniskowego.
Budynek centrum powstanie obok betonowego pasa startowego z 1943 roku, ale w żaden sposób nie będzie w niego ingerował. To był jeden z warunków, rozstrzygniętego w lutym 2018 roku, konkursu architektonicznego. Budynek Cogiteonu nie dominował w krajobrazie, a sporo jego funkcji znalazło się pod ziemią.
Obiekt będzie miał opływowy, trójkątny kształt, który nawiązuje do skrzydła samolotu. 2 hektary parku wokół przysłonią elewację od strony Lotniczego Parku Kulturowego. To również ukłon w stronę koncepcji “ogrodu dla lotników”. Z zielonego dachu będzie można podziwiać polotniskowy krajobraz.
Link do petycji w sprawie stworzenia w Krakowie centrum nauki:
https://www.petycjeonline.com/tak-dla-cogiteon
Stanowisko Rady Małopolskiej OIA RP w sprawie działań Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków mających na celu wpisanie pasa startowego lotniska w Czyżynach wraz z przyległościami do Państwowego Rejestru Zabytków:
https://www.mpoia.pl/files/upload/2020-09-09-421-W.pdf?1599665514